Ahmet Haşim

Akşam Şairi olarak nam salan Ahmet Haşim 1884 yılında Bağdat’ta dünyaya gelmiş ünlü yazar ve şairlerimizdendir. Bu yazımızda Ahmet Haşim’in Hayatı ve eserleri hakkında bilgiler veriyoruz.

Ahmet Haşim’in Hayatı

Bağdat’ın Osmanlı Devleti idaresinde olduğu yıllardan 1884’te Bağdat’ta dünyaya gelmiştir. Bağdat’ın eski ve de meşhur ailelerinden olan Alusizadelere mensup olam babası Ahmet Hikmet Bey dönemin mülkiye kaymakamlarındandır. Annesi de Bağdat eşrafının ileri gelenlerinden Kahyazadeler’in kızı Sare Hanım’dır. Ayrıca ünlü tefsir âlimi Mahmud el Alusi Ahmet Haşim’in babasının dedesidir.

Babasının memuriyet vazifesinden ötürü ilkokul tahsilini çeşitli Arabistan vilayetlerinde düzensiz olarak görmüştür. Annesinin vefatının ardından 12 yaşındayken İstanbul’a geldi. Babası İstanbul’a geldikten sonra onu Galatasaray Mekteb-i Sultanisi’ne yatılı olarak yazdırdı. Mezun olduktan sonra 1907 yılında Reji İdaresi’nde memuriyet kadrosundan giriş yaptı. Memuriyet hayatı onu okumaktan geri koymadı ve bir yanda da Mekteb-i Hukuk dersleri almaya devam etti. Savaş yıllarında Birinci Dünya Harbi’ne katıldı ve 1914-1918 yılları arasında Çanakkale Cephesi’nde yer aldı. Anadolu’nun çeşitli vilayetlerini gezme fırsatı bulan Ahmet Haşim ayrıca 1924’te Paris, 1932’de de hastalığından ötürü Frankfurt gibi şehirlere seyahatlerde bulunmuştur.

Memuriyetten daha çok öğretmenlik mesleğini icra etmiştir. Sanâyi-i Nefise Mektebi’nde (Güzel Sanatlar Akademisi) mitoloji dersleri verdi. Mülkiye Mektebi’nde de Fransızca hocalığı vazifelerini vefat edinceye kadar devam ettirdi.

Edebiyata olan ilgisi Mekteb-i Sultani’de başladı. Manzume olarak bilinen ilk eseri “Mecmua-i Ebediyye” dergisinde “Leyâl-i Aşkım” ismiyle 1901 yılında yayınlandı. Ayrıca sanata da ilgi duyan Ahmet Haşim şiirlerinde; Tevfik Fikret, Cenab Şahabeddin, Abdülhak Hâmid Tarhan ve Muallim Naci’nin tesiri altında kalmıştır. Arap dili konuşulan coğrafyalarda çocukluğunu geçirdiği için ileri derecede Arapça bilmesi de şiirlerini zenginleştirmesinde etkili olmuştur. Son sınıftayken Fransız klasik şiirlerini ve önde gelen şairlerini tanımaya başladıktan sonra kendi şiir hüviyeti belirginleşmeye başladı ve kendi şahsiyetini göstererek ilk yazdığı şiirleri kitaplarına koymadı. 1905-1908 yılları arasında yazdığı şiirlerine Piyale adlı kitabında yer verdi. Bu kitaptaki “Şi’r-i Kamer” sersindeki şiirlerinin içinde bulunan hayal gücü zenginliği, iç ahenkteki kuvvet ve güçlü telkin kabiliyetiyle büyük beğeni topladı ve şiir dünyasında dikkatleri üzerine çekti. 1909 yılına gelindiğinde dönemin en seçkin edebiyat cemiyetlerinden Fecr-i Ati’ye katıldı. "Edebiyatı ideolojinin değil, estetiğin emrine vermek" prensibinden hareket eden Fecr-i Âtî grubunun yayın organı Servet-i Fünûn dergisinde şiirler yayınladı. Servet-i Fünûn - Edebiyat-ı Cedide - topluluğuna yapılan hücumlara makaleleriyle katıldı. 1911'de yayınlanan Göl Saatleri adlı şiirleriyle şöhreti iyice yayıldı. Fecr-i Atî dağıldıktan sonra siyasî ve edebî akımların dışında kendisine has bir şiir ve nesir anlayışının tek temsilcisi olarak kaldı.
Dış dünya gözlemlerini kendi süzgecinden geçirerek anlatır; sonbahar, akşam kızıllığı ve karamsarlık önemli temalarıdır. Ahmet Haşim fıkraları, denemeleri ve gezi yazılarıyla da önemli bir yazardır. Düz yazılarında dili sade ve oldukça başarılıdır.

Eserleri

• Gurabahane-i Laklakan (1928)


• Bize Göre (1928)


• Frankfurt Seyahatnamesi (1933)

Yazdığı Şiirler

• Ağaç


• Akşam yine toplandı derinde


• Bahçe


• Bir günün sonunda arzu


• Bir Yaz Gecesi Hatırası


• BülBül


• Gece


• Gelmeden Evvel Geldin Birlikte


• Havuz


• Karanfil


• Karanlık


• Kari'e


• Mehtapta Leylekler


• Merdiven (Popüler)


• Mukaddime


• O belde


• O Eski Hücreye Benzer ki


• Orman


• Öğle


• Parıltı


• Seher


• Sonbahar


• Süvari


• Şafakta


• Şairsiz Dünya


• Tahattur


• Yarı Yol


• Göl saatleri


• Piyale