Babası: Sultan III. MehmedAnnesi: Handan Sultan
Doğum Tarihi: 18 Nisan 1590
Tahta Çıkışı: 21 Aralık 1603
Saltanatı: 1603-1617 (14 Sene)
Vefatı : 22 Kasım 1617[/caption]
14 yaşında hükümdar olup 14 sene Padişahlık etmiş bulunan I. Ahmed, 1026/1617 yılında 28 yaşında vefat eylemiştir. III. Mehmet'in, Hândan Sultan'dan Manisa’da 18 Nisan 1590/22 Cemaziyülahır 998 tarihinde dünyaya gelen oğludur. 22 Kânun-ı sânî 1603/18 Recep 1012 tarihinde babası yerine tahta çıktı. Padişah olduğunda on dört yaşında idi. Tahta çıktığı zaman memleketin iç düzensizliklerinden başka Avusturya ve İran harpleri devam ediyordu. Kırım Hânı süvarilerinin Boğdan ve Eflak’ı tahrip ve Erdel memleketini de sıkıştırmaları üzerine, bu üç bey Avusturya tarafını bırakıp tekrar Türklerle birlik olunca, imparator sulha yanaşmak zorunda kaldı. Tuna üzerindeki Zitvatorok denen yerde Osmanlılarla antlaşma yapıldı (1606). Böylelikle 15 yıldır sürüp giden Avusturya (Nemçe) harpleri sona ermiş oldu. Bu antlaşma Osmanlı Devletinin Avrupa’daki ilerleyişinin durduğunun bir vesikası olarak kabul edilir.
İran savaşlarına gelince, İran şahı Büyük lâkabıyla anılan Şah Abbas ile yapılan muharebelerde hiç de iyi neticeler alınmadı. Nihayet 1612’de İranlılarla da sulh yapıldı. Fakat üç sene sonra iki devlet arasında savaş yeniden başladı (1615). Bir aralık anlaşma yapılır gibi olduysa da savaş gene devam etti. Celâlî denilen eşkıya yer yer Anadolu’yu kaplamıştı. Kuyucu Murad Paşa, yıllarca uğraşarak ve yakaladığı zorbaları kuyulara doldurarak Anadolu’yu temizledi ve halka geniş bir nefes aldırdı.
I. Ahmed zamanında Murad Reis ve Halil Paşa gibi deniz kahramanları Türk donanmasına zaferler kazandırmışlardır. Padişah, savaşlardan ve gailelerden ancak başını kurtarmıştı ki, ömrü vefa etmedi; genç yaşında öldü. İstanbul’da At meydanında yaptırdığı ismi ile anılan (Sultanahmet Câmii) yanındaki türbesine defnedildi (1616).
Başta Muallim-i Sultani Mustafa Efendi olmak üzere, muhitinin tesirine kapılan I. Ahmed, itimat ettiği değerli kimseleri devlet hizmetinde kullanmıştır. Gençliğine rağmen, icraatında azimli idi. Saraydaki kadın nüfuzunu önlemiş, kadınlara âlet olmamıştır. Özellikle Venedikli Baffo veya Safiye Sultan diye bilinen siyasi kadını Eski Saray’a göndermekle kadınların devlet işlerine fazla karışmalarını önlemiştir. Ayrıca Yıldırım Bayezid’den beri sürüp gelen nizam-ı âlem için kardeş katli meselesini düştüğü suiistimal çukurundan çıkarması ve bu usul yerine, saltanatın sülaleden en büyüğe geçmesi yani ekberiyyet ve erşediyyet nizâmını koyması ve kardeşi Mustafa’yı öldürmemesi gibi önemli icraatları vardır. Şiire meraklı idi. Yazdığı şiirlerde Bahtî mahlasını kullanırdı. Sultan Ahmed Camii'ni o yaptırmıştır. Bir diğer önemli hizmeti de, o zamana kadar icra olunan Osmanlı Kanunlarını yeniden tertip ve tedvin yoluna gitmiş olmasıdır. Elbette ki bunu, devrinde yaşayan kanun-şinâs âlimlere borçludur.
I. Ahmed devri denilince akla gelen isimlerin başında, Celâlî İsyanlarını durduran, devlet ve kanun nizamının tesisi için yazılı ve fiilî tedbirler alan Vezir ve sonradan da Sadrazam olan Kuyucu Murad Paşa gelmektedir. Ayn Ali’nin her iki Kanunname Mecmuasını da Kuyucu Murad Paşa’ya takdim etmiş olması, onun hukuki düzenlemeler üzerindeki fonksiyonunu da ortaya koymaktadır.
I. Ahmed devrinin sadrazamları arasında Kasım Paşa, Sokullu ailesinden Mehmed Paşa, Derviş Paşa ve Nasuh Paşa’yı; diğer devlet adamlarından Cigala-zâde Mahmûd Paşa, Etmekçi-zâde Ahmed Paşa ve Sarıkçı Mustafa Paşa’yı; meşhur âlimlerden Şeyhülislâm Sun’ullah Efendi, Hoca-zâde Mehmed Efendi, Mu’allim-i Sultân Mustafa Efendi ve Ahi-zâde Hüseyin Efendi’yi ve maneviyat erenleri arasında Aziz Mahmûd Hüdâyî Hazretleri, Şeyh Abdülmecid Sivâsî ve Cerrah Paşa Şeyhi diye bilinen Şeyh İbrahim Efendi’yi zikredebiliriz.
ZEVCELERİ: 1- Hatice Mahfirûze Sultân; Genç Osman’ın annesi. 2- Kösem Sultân (Mahpeyker Sultân). IV. Murad’ın annesi ve Osmanlı Hareminin en namdâr kadını. 3- Fatma Haseki; Câriyelerdendir.
ÇOCUKLARI: 1-Şehzâde Osman II. 2-Şehzâde Sultân Mehmed Hân. 3-Şehzâde Murad IV. 4-Şehzâde Cihangir Hân. 5-Şehzâde Hasan. 6-Şehzâde Bâyezid. 7-Şehzâde Kâsım. 8-Şehzâde Süleyman. 9- Sultân İbrahim. 10- Ayşe Sultân. 11- Fatma Sultân. 12- Hân-zâde Sultân. 13- Burnaz Atike Sultân. 14-Şehzâde Orhan. 15-Şehzâde Hüseyin .
20.11.1603 Sultan III. Mehmed’in ölümü.
21.12.1603 I. Ahmed’in Padişah olması.
29.12.1603 Malkoç Ali Paşa’nın veziriazam olması.
23.01.1604 Padişah I. Ahmed’in sünnet olması. Padişah olduğunda 14 yaşında bulunan I. Ahmed bu yaşına kadar sünnet edilmemişti.
02.02.1604 İmparatorluğun ilişkilerinde Doğu ve Batı cephelerinin kurulması.
30.05.1604 Veziriâzam Ali Paşa’nın Batı Cephesi serdarlığına; Cağaloğlu Sinan Paşa’nın Doğu Cephesi serdarlığına getirilmesi.
Malkoç Ali Paşa’nın Batı Cephesine, Belgrad’a hareketi.
08.06.1604 Erivan Kalesi’nin Safavilere teslimi ve Safavilerin Karabağ, Şirvan ve Gürcistan’a etkilerinin başlaması.
15.06.1604 Doğu Serdarı Sinan Paşa’nın Safavi Cephesine hareket.
26.07.1604 Malkoç Ali Paşa’nın Belgrad’da ölmesi.
05.08.1604 Lala Mehmed Paşa’nın sadareti ve Batı Cephesi serdarlığı.
25.09.1604 Peşte’nin yeniden alınması.
15.10.1604 Vaç Kalesi’nin işgali.
18.10.1604 Estergon kuşatması.
08.11.1604 Doğu ordusunun Kars’a gelmesi.
09.02.1605 Veziriazam ve Serdarıekrem’in İstanbul’a dönüşü.
21.05.1605 Veziriazamın Belgrad’a hareketi.
14.06.1605 Avusturya işgalinde bulunan Erdel’in isyanı.
29.08.1605 Estergon kuşatması.
Ciğerdelen işgali.
08.09.1605 Vişegrad Kalesi’nin teslim alınması.
09.09.1605 Urumiye Gölü çevresinde Osmanlı ordusunun bozulması.
19.09.1605 Tepedelen Kalesi’nin fethi.
03.10.1605 Estergon Kalesi’nin fethi.
18.10.1605 Büyük Avusturya akını.
12.11.1605 Celalilerin, Osmanlıları Bolvadin’de bozguna uğratmaları.
20.11.1605 Veziriâzam Lala Mehmed Paşa’nın Macar Kralını kabul ederek taç giydirmesi.
Erdel ve Macaristan’ın Osmanlı himayesine alınması.
15.01.1606 Osmanlı Devleti’nde ilk tütün ithalinin başlaması. (İlk Kahve ithali Kanuni devrindedir. İthali İngilizler gerçekleştirmiştir.)
16.03.1606 Lala Mehmed Paşa’nın İstanbul’a dönmesi.
21.06.1606 Lala Mehmed Paşa’nın ölümü, yerine Derviş Paşa’nın geçmesi.
19.09.1606 Canbulatoğlu isyanı.
20.10.1606 Zitvatorok Barış görüşmeleri. (Osmanlı-Avusturya)
09.12.1606 Veziriazam Derviş Paşa’nın idamı.
11.12.1606 Veziriazamlığın Batı Serdarı Kuyucu Murad Paşa’ya verilmesi.
17.01.1607 Celalilerin Nif Kalesi’ni ve çevresini ele geçirmeleri.
15.06.1607 Veziriazam Kuyucu Murad Paşa’nın Celali isyanlarını etkisiz kılmak için Anadolu Serdarlığına atanması ve İstanbul’dan hareket etmesi.
22.10.1607 Oruç Ovası zaferi. (Canbulatoğlu Ali Paşa ile Lübnan dürzilerinden Şeyh Fahreddin’in yenilmesi.)
30.10.1607 Kilis’in işgali.
09.11.1607 Haleb’in işgali-Halep Kalesi’nin alınması.
17.04.1608 Ordu’nun Halep’ten ayrılması.
05.08.1608 Kalenderoğlu’nun Alaca-Çayında bozgunu.
18.12.1608 Veziriazâm Kuyucu Murad Paşa’nın İstanbul’a dönmesi.
01.08.1609 Kâbe örtülerinin İstanbul’dan gönderilmesi.
08.10.1609 Sultanahmet Camii’nin temeli’ni atma töreni.
29.04.1610 Veziriâzam ve Serdarıekrem Kuyucu Murad Paşa’nın İran Seferine çıkışı.
16.09.1610 Ordu’nun Erzurum’a varışı.
11.10.1610 Acı Çay karşılaşması.
16.10.1610 Ordu’nun Tebriz’den Diyarbakır’a dönüşü.
Safavilerle harp etmeden anlaşmaya varılması.
05.08.1611 Kuyucu Murad Paşa’nın ölümü.
22.08.1611 Diyarbakır Beylerbeyi Nasuh Paşa’nın Sadâreti.
20.11.1612 Osmanlı-Safavi barışı.
07.08.1613 İçki yasağı, tüm Osmanlı ülkesinde içki bulundurmak, satmak, almak, içmek yasak edilmiştir.
13.05.1614 Donanmanın Malta ve Trablusgarp seferine çıkışı.
01.07.1614 Erdel sorununun çözümü.
06.07.1614 Malta akını.
18.07.1614 Trablusgarp’dan hareketle Mora’nın güneyine baskın.
08.1614 Kazakların Sinop baskını ve etkisiz kılınmaları.
17.10.1614 Nasuh Paşa’nın idamı.
“Öküz” Kara Mehmed Paşa’nın sadarete getirilmesi.
22.05.1615 Kara Mehmet Paşa’nın İran seferine çıkması.
17.04.1616 Bosna Valisi İskender Paşanın Boğdan Seferi ve zaferi.
18.04.1616 Serdarıekrem Kara Mehmet Paşa’nın ordusu ile Erzurum’a hareketi.
Hedef Revan Kalesi’nin alınması.
08.06.1616 Ordu’nun Kars’a ulaşması.
11.09.1616 Erivan kuşatması.
Erivan kuşatmasının kaldırılması.
05.11.1616 Ordu’nun Erzurum kışlağına dönüşü.
17.11.1616 Veziriazam Kara Mehmed Paşa’nın azli; yerine Kaptanı Derya Halil Paşa’nın ilk sadareti.
09.06.1617 Sultanahmed Camiinin açılışı.
15.06.1617 Ekrem Halil Paşa’nın İran seferine çıkması.
27.09.1617 Osmanlı-Lehistan barışı.
22.11.1617 Sultan I. Ahmed’in ölümü.
Kardeşi Sultan I. Mustafa’nın padişah olması.
0 yorum:
Yorum Gönder